açık bilim - Akademi Delisi (Tez Yaptırma)

Akademi Raporlarında Güvenilirlik ve Geçerlilik Testleri

Akademik raporlar; veri toplama, analiz ve yorumun şeffaf ve tekrarlanabilir bir şekilde bir araya geldiği belgeler olmakla birlikte, ikna gücünü ölçümün kalitesinden alır. Ölçüm kalitesi ise iki sütuna yaslanır: güvenilirlik ve geçerlilik. Güvenilirlik (reliability), bir ölçüm aracının tutarlılığını ve hata payını; geçerlilik (validity) ise aracın amacı doğrultusunda neyi ne kadar doğru ölçtüğünü anlatır. Güvenilirlik “puanların…
Devamı

İçerik Üreticisi 10 Eylül 2025 0

Akademi İçin Nitel ve Nicel Veri Analizi Farkları

Akademik araştırmalarda veri analizi iki büyük kulvarda ilerler: nitel (qualitative) ve nicel (quantitative). Bu iki yaklaşım, yalnız teknik ayrılıklar değil; bilgi felsefesi (epistemoloji), varlık anlayışı (ontoloji), araştırma sorusu biçimlendirme, örnekleme stratejileri, veri toplama araçları, analiz mantığı, geçerlik–güvenilirlik kriterleri, raporlama dili ve etik gibi geniş bir yelpazede farklılaşır. Nitel analiz, anlamın bağlamsal örgüsünü, deneyimin içkin zenginliğini…
Devamı

İçerik Üreticisi 9 Eylül 2025 0

Akademi Destekli Projelerde Varyans Analizi (ANOVA)

Varyans Analizi (ANOVA), akademi destekli projelerde birden çok grubun veya koşulun ortalamalarını karşılaştırmak için kullanılan, güçlü ve esnek bir istatistiksel yöntem ailesidir. Basit iki grup karşılaştırmalarını aşarak üç ve daha fazla grupta farkı test edebilmesi, etkileşimleri inceleyebilmesi, kovaryanslarla ayarlama yapabilmesi (ANCOVA), birden fazla bağımlı değişkeni birlikte ele alabilmesi (MANOVA) ve tekrarlı ölçümlerle birey içi değişimi…
Devamı

İçerik Üreticisi 8 Eylül 2025 0

Akademik Analizlerde Faktör Analizi Uygulamaları

Faktör analizi, gözlenen çok sayıdaki değişkenin altında yatan daha az sayıdaki gizil yapıyı (latent construct) ortaya çıkarmayı hedefleyen güçlü bir yöntem ailesidir. Temel motivasyon, karmaşık veri matrislerini daha anlaşılır, yorumlanabilir ve ölçülebilir yapısal boyutlara indirgemektir. Eğitimden psikolojiye, sağlık bilimlerinden işletmeye kadar pek çok alanda, anket/ölçek geliştirme, kuramsal yapıların sınanması, ölçüm modellerinin doğrulanması ve endeks üretimi…
Devamı

İçerik Üreticisi 7 Eylül 2025 0

Akademi İçin Anket Verilerinin Analizi Adımları

Anketler, akademik araştırmalarda hem keşifsel hem de doğrulayıcı amaçlarla en yaygın kullanılan veri toplama araçlarıdır. Öğrenci başarısını etkileyen faktörlerden sağlık davranışlarına, tüketici tercihlerinden kamu politikalarına kadar geniş bir alanda sorularımıza nicel ve nitel cevaplar ararız. Ancak güçlü bulgular, yalnızca çok sayıda yanıt toplamaktan değil; doğru örnekleme, iyi tasarlanmış soru kurgusundan, temiz veri boru hattından, geçerlik–güvenilirlik…
Devamı

İçerik Üreticisi 6 Eylül 2025 0

Akademi Projelerinde Hipotez Testi Kullanımı

Hipotez testi, akademik araştırmaların “kanıta dayalı” karar mekanizmasının kalbinde yer alır. Bir bulgunun rastlantıdan kaynaklanıp kaynaklanmadığını sınamak; ölçümlerde gözlenen farkların, ilişkilerin ya da etkilerin popülasyonda gerçekten var olup olmadığını değerlendirmek için sistematik bir çerçeve sunar. Bu çerçeve, yalnızca p-değeri üretmek değildir; araştırma sorusunun doğru formülasyonu, H0/H1 hipotezlerinin açık seçik tanımı, örneklem büyüklüğü ve güç (power)…
Devamı

İçerik Üreticisi 4 Eylül 2025 0

Akademik Çalışmalarda Regresyon Analizi Yöntemleri

Regresyon analizi, akademik araştırmalarda bağımlı bir değişken ile bir veya daha fazla bağımsız değişken arasındaki ilişkiyi modellemek, anlamak ve tahmin etmek için kullanılan en temel nicel yöntemlerden biridir. Sadece “ilişki var mı?” sorusunu yanıtlamakla kalmaz; ilişkinin yönünü, büyüklüğünü, belirsizliğini ve uygulamaya dönük etkisini de sayısal olarak ortaya koyar. Eğitim bilimlerinden psikolojiye, ekonomi ve işletmeden sağlık…
Devamı

İçerik Üreticisi 3 Eylül 2025 0

Akademi Araştırmalarında Anlamlılık Testleri Nasıl Uygulanır?

Akademik araştırmalarda “anlamlılık testi” (significance testing), bir bulgunun tesadüfen ortaya çıkıp çıkmadığını istatistiksel kanıtla değerlendirmeye yarayan temel yöntemlerin başında gelir. Araştırmacı, verilerde gözlenen farkların veya ilişkilerin, örneklemin rastlantısal dalgalanmalarına mı yoksa gerçekten var olan bir etkiye mi işaret ettiğini saptamak ister. Bu bağlamda hipotez testi çerçevesi, p-değeri, güven aralıkları, etki büyüklüğü, test gücü (power) ve…
Devamı

İçerik Üreticisi 2 Eylül 2025 0

Akademi Yazılarında Yapısal Eşitlik Modellemesi (SEM)

Yapısal Eşitlik Modellemesi (Structural Equation Modeling, SEM), ölçüm modeli (gizil değişkenlerin gözlenen göstergelerle tanımlanması) ile yapısal modeli (gizil değişkenler arasındaki nedensel/ilişkisel yollar) tek bir çatı altında birleştiren, modern araştırmacının “çok amaçlı bıçağı”dır. SEM; doğrulayıcı faktör analizi (CFA), aracılık (mediation), düzenleme (moderation), çok gruplu değişmezlik (measurement invariance), uzunlamasına büyüme modelleri (latent growth), çok düzeyli SEM, kategorik…
Devamı

İçerik Üreticisi 1 Eylül 2025 0

Bilimde Normatif Sorunlar

Bilim, doğa olaylarını anlamak ve açıklamak için nesnel ve sistematik yöntemler kullanan bir bilgi alanıdır. Ancak, bilimsel araştırmalar ve bilim insanlarının çalışmalarında karşılaştıkları bazı normatif sorunlar mevcuttur. Bu normatif sorunlar, bilimin etik, ahlaki ve toplumsal boyutlarını kapsar ve bilimsel bilginin nasıl üretildiği, kullanıldığı ve paylaşıldığı konularında önemli tartışmalara yol açar. Bu makalede, bilimde normatif sorunları…
Devamı

İçerik Üreticisi 21 Temmuz 2024 0

Etiket: açık bilim