Vancouver Formatına Uygun Akademik Bilimsel Görsel Kaynakları
Akademik dünyada bilgi yalnızca metinlerle değil; tablolar, grafikler, haritalar, diyagramlar, fotoğraflar ve illüstrasyonlar gibi görsel materyallerle de aktarılır. Görsel içerikler özellikle bilimsel açıklamalarda, veri sunumlarında ve analizlerde metni destekleyici hatta bazen metinden daha açıklayıcı bir rol oynar. Ancak bu görsellerin kullanımı kadar, doğru biçimde alıntılanması ve referanslandırılması da akademik bütünlük açısından büyük önem taşır. Vancouver formatı, bu görsel materyallerin de sistemli bir şekilde kaynak gösterilmesini sağlayan disiplinli bir yaklaşım sunar. Bu yazıda akademik bilimsel görsellerin Vancouver formatına uygun biçimde nasıl kaynak gösterileceği ve bu sistemin avantajları ele alınacaktır.
Akademik Görsel Kaynak Nedir?
Akademik görseller, bilimsel içerik taşıyan ve akademik sunumlarda ya da yayınlarda kullanılan her türlü grafik materyali kapsar:
-
Grafik ve tablolar (istatistik veriler)
-
Haritalar ve uydu görüntüleri
-
Fotoğraflar (klinik vakalar, deney sonuçları)
-
Mikroskobik görüntüler
-
Diyagramlar (biyolojik süreçler, makine şemaları)
-
İllüstrasyonlar (kitap veya dergi içinde çizimler)
Bu materyallerin her biri alıntı yapıldığında veya yeniden üretildiğinde etik ve yasal olarak kaynak gösterilmesi zorunludur.
Vancouver Formatında Görsel Kaynak Gösterimi
Vancouver formatında görsel kaynak gösterimi, metin içinde numaralı sistemin sürdürülmesi ve kaynakça listesinde görselin uygun biçimde tanımlanmasıyla sağlanır. Bu sistemde görsel içeriğin türü, yazar(lar), başlık, yayın tarihi, yayınlandığı mecra ve varsa sayfa numarası belirtilmelidir.
Metin İçi Kullanım Örneği:
“Bu hastalığa ait görüntü Şekil 3’te gösterilmiştir [5].”
Kaynakça Listesinde Gösterim Örneği:
5. Smith A. Lung cancer cell progression [image on the Internet]. London: Medical Visuals; 2020 [cited 2025 Jun 20]. Available from: https://medicalvisuals.org/lungcells
Görüldüğü gibi; görselin türü (image, table, chart vb.), erişim durumu (print veya Internet), tarih bilgileri ve bağlantı adresi detaylı biçimde belirtilir.
Görsel Türüne Göre Referanslama Farklılıkları
-
Basılı Kitap veya Dergiden Alınan Görseller:
-
Yazar, başlık, basım yılı ve sayfa numarası mutlaka belirtilmelidir.
-
Örnek: Brown P. Anatomy of heart [diagram]. In: Clinical Cardiology. 3rd ed. Boston: MedPress; 2018. p. 112.
-
-
Çevrim içi Kaynaklardan Alınan Görseller:
-
Erişim tarihi ve URL bilgisi zorunludur.
-
Örnek: WHO. Global pandemic heat map [Internet]. Geneva: WHO; 2023 [cited 2025 Jul 1]. Available from: https://who.int/pandemic-map
-
-
Kişisel Görseller veya Araştırmacı Üretimi:
-
“Personal collection” ibaresiyle belirtilir, genellikle kaynakçada değil açıklamada yer alır.
-
-
Kurumsal Kaynaklı Görseller:
-
Kurumsal yazar adı kullanılır, örneğin: NASA, TUBİTAK, WHO gibi.
-
Tablo ve Grafiklerde Vancouver Kullanımı
Birçok akademik rapor, özellikle istatistiksel bulguları tablolar veya grafiklerle ifade eder. Bu unsurlar başka kaynaklardan alındığında alıntı sistemine dâhil edilmelidir.
Örnek Kaynakça:
10. Turkish Statistical Institute. Gender-based employment data, 2020 [table]. Ankara: TÜİK; 2021.
Metin içinde tabloya yapılan atıf:
“Türkiye’deki kadın istihdam oranları Tablo 2’de gösterilmiştir [10].”
Vancouver Formatında Görsel Alıntı İçin En İyi Uygulamalar
-
Şekil numarası verin: Tüm görsellerin numarası olmalı (Şekil 1, Şekil 2 vb.)
-
Başlık ve açıklama ekleyin: Görsel altına kısa ama açıklayıcı bir başlık yazın.
-
Kaynak numarasını ekleyin: Şeklin hemen altına [5] gibi numarayla kaynak belirtin.
-
Yasal izinleri kontrol edin: Telif haklarına sahip görseller için gerekli izin alınmalı veya Creative Commons lisanslı içerikler tercih edilmelidir.
Vancouver Formatının Görsel Kaynaklara Sağladığı Avantajlar
-
Düzen ve standart: Her görsel için aynı yapı geçerli olduğundan kullanıcıya kolaylık sağlar.
-
Akademik dürüstlük: Görsel içeriğin kaynağını açıkça belirleyerek özgünlük ve etik değerleri destekler.
-
İzlenebilirlik: Görselin nereden alındığı, nasıl erişildiği ve ne zaman incelendiği kayıt altına alınır.
-
Çevrim içi geçerlilik: URL ve erişim tarihi ile dijital içeriklerin takibi mümkün hale gelir.
Öğrenciler ve Akademisyenler İçin Görsel Kaynak Kullanım Rehberi
-
Görseli kendi çektiyseniz “kişisel koleksiyon” notu ekleyin.
-
Her görsel için numara, başlık ve kaynak kullanın.
-
Vancouver formatına uygun şekilde tam kaynakça yazın.
-
Creative Commons veya kamuya açık veri bankalarından yararlanın.
-
Görselin bağlamla ilişkisini açıklayan kısa bir cümle ekleyin.
Vancouver Formatında Görsel Kaynak Yönetimi İçin Dijital Araçlar
-
Zotero: Görsel içeren web sayfalarının alıntısını otomatik oluşturabilir.
-
Mendeley: Grafik veya görsel PDF’leri tarayarak kaynak üretir.
-
EndNote: Şekil numaralarıyla senkronize referans listesi düzenler.
Sonuç
Akademik dünyada görseller sadece görsel öğeler değil; aynı zamanda bilgiyi taşıyan, destekleyen ve hatta bazen doğrulayan bilimsel içeriklerdir. Bu içeriklerin doğru biçimde alıntılanması, akademik bütünlük, şeffaflık ve etik açısından büyük bir sorumluluktur. Vancouver formatı, bu noktada araştırmacılara net, sistematik ve disiplinli bir kaynak gösterme biçimi sunar. Bilimsel raporlar, tezler, makaleler ve sunumlar gibi içeriklerde her görsel öğenin alıntı kurallarına uygun biçimde referanslanması, çalışmanın güvenilirliğini ve uluslararası geçerliliğini artırır. Öğrenciler, akademisyenler ve profesyonel araştırmacılar için bu uygulamayı alışkanlık haline getirmek, akademik kariyerin ilerleyen her aşamasında büyük kolaylık sağlayacaktır.
Akademi Delisi, eğitim ve akademik destek alanında kapsamlı hizmetler sunan öncü bir platformdur. Öğrencilerin akademik başarılarına yön verirken, onları bilgiyle buluşturmayı ve potansiyellerini en üst düzeye çıkarmayı amaç edinmiş bir ekibiz. Sitemiz bünyesinde ödevlerden projelere, tezlerden makalelere kadar geniş bir yelpazede destek sağlıyoruz. Alanında uzman yazarlarımız, öğrencilere özgün içerikler sunarken, aynı zamanda onlara araştırma, analiz ve yazım konularında rehberlik ederek kendilerini geliştirmelerine yardımcı oluyor.
Akademik hayatın zorluklarıyla başa çıkmak artık daha kolay. Akademi Delisi olarak, öğrencilere sadece ödevlerinde değil, aynı zamanda araştırma projelerinde, tez çalışmalarında ve diğer akademik gereksinimlerinde de destek sağlıyoruz. Sunduğumuz kaliteli hizmetler sayesinde öğrenciler zamanlarını daha verimli bir şekilde kullanabilirler. Uzman ekibimiz, her bir öğrencinin ihtiyaçlarına özel çözümler üreterek, onların akademik hedeflerine ulaşmalarına katkı sağlar.
Gelişmiş kaynaklara erişimden akademik yazım kurallarına, araştırma yöntemlerinden kaynakça oluşturmaya kadar her aşamada öğrencilere destek sunan Akademi Delisi, eğitimde yeni bir perspektif sunuyor. Amacımız, öğrencilere sadece geçici çözümler değil, aynı zamanda uzun vadeli öğrenme ve başarıya giden yolda rehberlik etmektir.
akademik çalışmada görsel etik akademik görsel alıntı akademik grafik kaynağı akademik infografik kaynak gösterimi akademik şekil düzeni akademik şekil kaynak gösterimi bilimsel grafik referans kuralları bilimsel tablo referansı çizim kaynakça vancouver creative commons vancouver alıntısı dijital görsel alıntı vancouver diyagram referanslama fotoğraf kaynakça yazımı görsel materyal alıntısı görsel materyal referans vancouver görsel telif düzenlemesi grafik alıntısı vancouver grafik kaynak yönetimi grafik veri alıntısı vancouver internetten alınan görsel kaynağı kaynak gösterim kılavuzu kaynakça görsel düzeni metin içi görsel numarası mikroskop görüntüsü alıntı öğrenci raporunda görsel referansı online görsel vancouver formatı şekil açıklaması nasıl yazılır şekil altı kaynak gösterme şekil başlığı yazımı şekil kaynakça örneği tablo başlığı düzenleme tabloya vancouver referans tıbbi görsel alıntı vancouver citation best practices. vancouver citation görseller vancouver citation style visual vancouver figür kaynak yazımı vancouver formatı kaynak sistemi vancouver formatı tablo vancouver formatında görseller vancouver görsel kaynak vancouver görsel örneği vancouver harita kaynağı vancouver image citation vancouver image internet citation vancouver kaynakça listesi vancouver şekil numaralandırma vancouver ve akademik dürüstlük vancouver ve görsel telif hakkı