CSE’ye Göre Grup Yazarlı Çalışmalar
Akademik yayıncılıkta atıf stili, yalnızca biçimsel bir tercih değil, aynı zamanda araştırmanın doğruluğunu, izlenebilirliğini ve etik geçerliliğini belirleyen temel unsurlardan biridir. Bu bağlamda CSE (Council of Science Editors) formatı, özellikle doğa bilimleri, biyoloji ve tıbbi bilimler alanlarında sıkça tercih edilen bir referanslama sistemidir. CSE stilinin önemli uygulama alanlarından biri de grup yazarlı (collaborative authorship) çalışmalardır. Giderek artan bilimsel işbirlikleri, büyük araştırma konsorsiyumları ve çok merkezli projelerle birlikte grup yazarlığı, günümüzde yaygın ve kaçınılmaz bir uygulama haline gelmiştir. Bu yazıda, CSE formatına göre grup yazarlı çalışmaların nasıl kaynak gösterileceği, hangi detaylara dikkat edilmesi gerektiği ve akademik yazım sürecinde bu tür çalışmalara nasıl yaklaşılacağı üzerinde durulacaktır.
Grup Yazarlığı Nedir?
Grup yazarlığı, bir makalenin tek bir bireysel yazar adı yerine, genellikle bir araştırma ekibi, kurum, konsorsiyum veya proje grubunun adıyla yayımlanması durumunu ifade eder. Örneğin, “The COVID-19 Genomics UK Consortium” ya da “International Human Genome Sequencing Consortium” gibi atıflar buna örnek teşkil eder. Bu tür yazarlık biçimi, genellikle büyük veri kümeleriyle çalışan veya uzun soluklu deneysel süreçleri kapsayan projelerde tercih edilir. Grup yazarlığı, araştırmanın kolektif doğasını ve ortak katkıyı vurgular.
CSE Formatında Grup Yazarlı Çalışmaların Yazımı
CSE stilinde grup yazarlı bir çalışmanın kaynakça kısmında gösterilme biçimi, klasik bireysel yazarlı kaynaklardan bazı yönleriyle farklılık gösterir. Aşağıda CSE sistemine göre yaygın olarak kullanılan iki temel sistemde (ad-sayı sistemi ve ad-tarih sistemi) grup yazarlı atıfların nasıl yazıldığı açıklanmıştır.
1. CSE Ad-Sayı Sisteminde Grup Yazarlığı
CSE’nin en çok tercih edilen biçimi olan “ad-sayı sistemi”nde kaynaklar metin içinde numaralandırılarak gösterilir. Grup yazarlı bir kaynak metin içinde şu şekilde verilir:
Metin içi örnek: Yapılan bir çalışmaya göre DNA sekans analizinde belirgin farklılıklar gözlemlenmiştir [3].
Kaynakça örneği:
3. International Human Genome Sequencing Consortium. Initial sequencing and analysis of the human genome. Nature. 2001;409(6822):860-921.
Burada dikkat edilmesi gereken nokta, yazar kısmına doğrudan grup adının yazılmasıdır. Eğer grup içinde bireysel yazar isimleri de verilmişse, CSE bu isimlerin grup adıyla birlikte veya sonrasında listelenmesine de izin vermektedir.
2. CSE Ad-Tarih Sisteminde Grup Yazarlığı
Ad-tarih sisteminde metin içi atıf yazar adı ve yıl ile yapılır:
Metin içi örnek: (International Human Genome Sequencing Consortium 2001)
Kaynakça örneği:
International Human Genome Sequencing Consortium. 2001. Initial sequencing and analysis of the human genome. Nature. 409(6822):860-921.
Grup İsimlerinin Standartlaştırılması
CSE’ye göre grup isimleri mümkün olduğunca resmi ve yayımda kullanıldığı biçimiyle belirtilmelidir. Kısaltmalardan kaçınılmalı, tam isim yazılmalıdır. Grup isminin yazımı sırasında kurum adı, proje adı veya konsorsiyum ismi olduğuna dair ibareler açıkça yer almalıdır. Örneğin:
Yanlış kullanım: COVID Consortium
Doğru kullanım: COVID-19 Genomics UK Consortium
Eğer grup ismi uzun ve karmaşıksa ve yayında bir kısaltma ile de geçiyorsa, ilk seferde tam isim verilir ve ardından parantez içinde kısaltma belirtilir.
Yazarların Listelenmesi ve Grup Adı İlişkisi
Bazı yayınlarda hem grup adı hem de bireysel yazar isimleri yer alabilir. CSE’ye göre bu durumda kaynak şu şekilde düzenlenir:
Metin içi: (Smith, Johnson, and the XYZ Research Group 2020)
Kaynakça:
Smith J, Johnson M, XYZ Research Group. 2020. Advances in genome editing. Science. 367(6484):121–125.
CSE stilinde grup adının ardından gelen bireysel yazar isimleri sıralanırken, genel olarak listedeki ilk birkaç ismin verilmesi ve ardından “et al.” ifadesinin kullanılması önerilir. Ancak bu tercihler, kullanılan derginin kılavuzuna göre farklılık gösterebilir.
Grup Yazarlı Çalışmalarda Sorumluluk Dağılımı
Akademik etik açısından grup yazarlı çalışmaların önemli bir yönü de katkı beyanıdır. CSE, grup yazarlarının bireysel katkılarının açıklanmasını önerir. Her bir yazarın hangi bölümden sorumlu olduğu ya da katkı biçimi açıkça belirtilmelidir. Bu, hem şeffaflığı hem de araştırma etiğini güçlendiren bir uygulamadır.
Grup Adlarıyla Kurumsal Yazarlık Arasındaki Fark
Kurumsal yazarlık ile grup yazarlığı kavramları sıklıkla birbirine karıştırılır. Kurumsal yazarlıkta, genellikle bir kuruluş, devlet kurumu, üniversite veya STK adına yayımlanmış belgelerden bahsedilir. Oysa grup yazarlığında, bir proje ya da araştırma özelinde kurulmuş, kişilere dayalı geçici bir ekip söz konusudur. CSE, bu ayrımı dikkate alarak kaynakçanın düzenlenmesini önerir.
Örneğin:
Kurumsal yazar örneği:
World Health Organization. 2020. Guidelines on physical activity and sedentary behaviour. Geneva: WHO Press.
Grup yazarı örneği:
Genome Project Consortium. 2015. Comparative genomics of microbial organisms. PLoS Genet. 11(2):e1004823.
Elektronik Ortamda Yayınlanan Grup Yazarlı Kaynaklar
CSE, çevrim içi olarak yayımlanan grup yazarlı çalışmalarda kaynak gösteriminin URL ve erişim tarihiyle desteklenmesini önerir. Bu durumda kaynak aşağıdaki gibi olur:
XYZ Research Group. 2021. Climate data synthesis in Central Asia. [accessed 2024 Mar 15]. https://climate.xyzresearch.org/publications/2021data.pdf
Sonuç
CSE stilinde grup yazarlı çalışmalar, bilimsel yazımda hem işlevsellik hem de etik sorumluluk açısından özel bir yere sahiptir. Doğru kaynak gösterimi yalnızca akademik doğruluk açısından değil, aynı zamanda bilimsel üretimde şeffaflık ve saygı açısından da kritik bir rol oynar. Grup yazarlığının artan kullanımı, özellikle büyük projelerde bilgi üretiminin kolektif hale geldiğini ve bireysel katkıların topluluk bilinciyle harmanlandığını göstermektedir. CSE, bu yeni yazarlık düzenine uygun net ve uygulanabilir kurallar sunarak akademik camiaya önemli bir hizmet sunmaktadır. Akademik çalışmalarda grup yazarlığını kaynak gösterirken kullanılan CSE stiline hakim olmak, hem araştırmacının hem de okuyucunun güvenini artırır. Bu bağlamda, araştırma yapan herkesin grup yazarlığını doğru anlaması, yorumlaması ve uygun şekilde kullanması büyük önem taşır. Etik ve biçimsel bütünlüğü sağlayan bu uygulamalar, yalnızca bir yazım detayı değil, bilimsel disiplinin yapı taşlarından biridir.
Akademi Delisi, eğitim ve akademik destek alanında kapsamlı hizmetler sunan öncü bir platformdur. Öğrencilerin akademik başarılarına yön verirken, onları bilgiyle buluşturmayı ve potansiyellerini en üst düzeye çıkarmayı amaç edinmiş bir ekibiz. Sitemiz bünyesinde ödevlerden projelere, tezlerden makalelere kadar geniş bir yelpazede destek sağlıyoruz. Alanında uzman yazarlarımız, öğrencilere özgün içerikler sunarken, aynı zamanda onlara araştırma, analiz ve yazım konularında rehberlik ederek kendilerini geliştirmelerine yardımcı oluyor.
Akademik hayatın zorluklarıyla başa çıkmak artık daha kolay. Akademi Delisi olarak, öğrencilere sadece ödevlerinde değil, aynı zamanda araştırma projelerinde, tez çalışmalarında ve diğer akademik gereksinimlerinde de destek sağlıyoruz. Sunduğumuz kaliteli hizmetler sayesinde öğrenciler zamanlarını daha verimli bir şekilde kullanabilirler. Uzman ekibimiz, her bir öğrencinin ihtiyaçlarına özel çözümler üreterek, onların akademik hedeflerine ulaşmalarına katkı sağlar.
Gelişmiş kaynaklara erişimden akademik yazım kurallarına, araştırma yöntemlerinden kaynakça oluşturmaya kadar her aşamada öğrencilere destek sunan Akademi Delisi, eğitimde yeni bir perspektif sunuyor. Amacımız, öğrencilere sadece geçici çözümler değil, aynı zamanda uzun vadeli öğrenme ve başarıya giden yolda rehberlik etmektir.
akademik etik cse akademik grup adı akademik yazım cse akademik yazım formatı araştırma grubu atıf araştırma konsorsiyumu bilimsel atıf teknikleri bilimsel ekip ismi bilimsel grup atıf bilimsel makale cse bilimsel yazım kuralları bilimsel yazım stilleri çok merkezli çalışma cse çok yazarlı yayın collaborative authorship cse cse ad-sayı sistemi cse ad-tarih sistemi cse akademik yazım cse author group cse bibliography cse citation düzeni cse citation group name cse citation nasıl yazılır cse citation örnekleri cse citation rehberi cse citation style cse grup yazarlığı cse kaynak dizini cse kaynak düzeni cse kaynak gösterme cse kaynak örneği cse kaynakça örneği cse kaynakça yazımı cse makale düzeni cse makale hazırlama cse sisteminde yazar cse stilinde atıf cse yazarlık kuralları cse yazım rehberi grup adıyla makale grup adıyla yayın grup ismiyle kaynak gösterme grup yazarlı makale grup yazarlığı örneği kaynak gösterim sistemi kaynakça biçimi cse kaynakça yazımı cse konsorsiyum atıf topluluk yazarlığı cse yazarlık sırası cse