CSE Formatında Kısaltma Kuralları
Bilimsel yazımda bilgi yoğunluğu çoğu zaman metin uzunluklarının artmasına neden olur. Bu durumu dengelemek ve anlatımı daha verimli hâle getirmek amacıyla sıklıkla kısaltmalardan yararlanılır. Ancak kısaltmaların keyfî kullanımı, özellikle akademik metinlerde okuyucunun metni anlamasını zorlaştırabilir. Bu nedenle CSE (Council of Science Editors) stili, kısaltma kullanımına dair belirli kurallar geliştirmiştir. Bu kurallar sayesinde hem yazının okunabilirliği korunur hem de bilimsel bütünlük sağlanır. CSE stilinde yapılan her türlü tez, makale, proje ve bilimsel rapor yazımında kısaltmaların nasıl oluşturulacağı, ilk kullanımda nasıl tanıtılacağı, hangi kısaltmaların yazılmadan kabul edilebileceği ve sık yapılan hatalar gibi konular bu yazıda ayrıntılı olarak ele alınacaktır.
Kısaltmalar Neden Kullanılır?
-
Metin tekrarını önlemek
-
Alan terimlerini sadeleştirmek
-
Uzun teknik ifadeleri daha akıcı hale getirmek
-
Sayfa ve karakter tasarrufu sağlamak
-
Görsel yükü azaltmak
Ancak yanlış kısaltma kullanımı; anlam karmaşasına, akademik yanlış anlaşılmalara ve biçimsel tutarsızlıklara neden olabilir.
CSE Stilinde Kısaltma Kullanım İlkeleri
1. İlk Geçtiği Yerde Açılımı Yazılmalı
CSE’ye göre bir kısaltma ilk kez kullanıldığında önce tam açılımı yazılır, ardından parantez içinde kısaltma verilir. Sonraki kullanımlarda yalnızca kısaltma kullanılır.
Örnek:
Deoksiribonükleik asit (DNA) molekülleri canlıların genetik bilgisini taşır. DNA yapısı…
2. Cümle Başında Kısaltma Kullanılmaz
CSE stilinde, cümle başında kısaltma kullanılması önerilmez. Gerekirse açılım yazılarak başlanmalıdır.
Yanlış:
ATP hücre içi enerji taşır.
Doğru:
Adenozin trifosfat (ATP) hücre içi enerji taşır.
3. Yaygın Kısaltmalar Hariç Her Kısaltma Tanıtılmalı
Aşağıda verilen yaygın akademik ve bilimsel kısaltmalar CSE’ye göre açılım gerektirmeksizin doğrudan kullanılabilir:
-
DNA
-
RNA
-
HIV
-
AIDS
-
WHO
-
UN
-
USA
-
EU
-
NaCl
-
CO₂
-
ATP
-
mRNA
-
pH
Ancak spesifik laboratuvar isimleri, proje kodları veya teknik terimler açılmalıdır:
Örnek:
“TRABİS (Tarımsal Biyoçeşitlilik İzleme Sistemi)…”
4. Kısaltmaların Yazım Biçimi
-
Büyük harfle yazılan kısaltmalarda nokta kullanılmaz.
-
Birden fazla kelimenin baş harfi alınarak oluşturulurlar.
-
Türkçe yazımda İngilizce kısaltmalar aynı şekilde korunur.
-
Kimyasal formüller CSE’ye göre aynen yazılır.
Örnek:
“PCR”, “WHO”, “NaCl”, “ATP”
CSE Kaynakçasında Dergi Adlarının Kısaltılması
CSE stilinde kaynakçada dergi adları standart biçimde kısaltılır ve italik yazılır. Bu, metin içinde değil sadece kaynakçada uygulanır.
Örnek:
J Biol Chem (Journal of Biological Chemistry)
Bu kısaltmalar genellikle NLM (National Library of Medicine) Journal Abbreviation List’e göre belirlenir.
Tablo ve Şekillerde Kısaltma Kullanımı
-
Tablo veya şekil içindeki kısaltmalar için metin içinde tanıtım yapılmış olmalıdır.
-
Şekil/Tablo altında, kullanılan kısaltmalar açıklanmalıdır.
Örnek (Tablo Altı):
Abbreviations: RT-PCR, reverse transcription polymerase chain reaction; SD, standard deviation
Kısaltma Listesi Oluşturma
Uzun metinlerde (tez, proje raporu gibi) kullanılan tüm kısaltmalar alfabetik sırayla ayrı bir başlık altında sunulabilir. Bu başlık genellikle ön sayfalarda, içindekilerden sonra gelir.
Örnek – Kısaltmalar Listesi:
| Kısaltma | Açılımı |
|---|---|
| DNA | Deoksiribonükleik Asit |
| PCR | Polymerase Chain Reaction |
| WHO | World Health Organization |
| ELISA | Enzyme-Linked Immunosorbent Assay |
Akademi Delisi, eğitim ve akademik destek alanında kapsamlı hizmetler sunan öncü bir platformdur. Öğrencilerin akademik başarılarına yön verirken, onları bilgiyle buluşturmayı ve potansiyellerini en üst düzeye çıkarmayı amaç edinmiş bir ekibiz. Sitemiz bünyesinde ödevlerden projelere, tezlerden makalelere kadar geniş bir yelpazede destek sağlıyoruz. Alanında uzman yazarlarımız, öğrencilere özgün içerikler sunarken, aynı zamanda onlara araştırma, analiz ve yazım konularında rehberlik ederek kendilerini geliştirmelerine yardımcı oluyor.
Akademik hayatın zorluklarıyla başa çıkmak artık daha kolay. Akademi Delisi olarak, öğrencilere sadece ödevlerinde değil, aynı zamanda araştırma projelerinde, tez çalışmalarında ve diğer akademik gereksinimlerinde de destek sağlıyoruz. Sunduğumuz kaliteli hizmetler sayesinde öğrenciler zamanlarını daha verimli bir şekilde kullanabilirler. Uzman ekibimiz, her bir öğrencinin ihtiyaçlarına özel çözümler üreterek, onların akademik hedeflerine ulaşmalarına katkı sağlar.
Gelişmiş kaynaklara erişimden akademik yazım kurallarına, araştırma yöntemlerinden kaynakça oluşturmaya kadar her aşamada öğrencilere destek sunan Akademi Delisi, eğitimde yeni bir perspektif sunuyor. Amacımız, öğrencilere sadece geçici çözümler değil, aynı zamanda uzun vadeli öğrenme ve başarıya giden yolda rehberlik etmektir.
abbreviation formatting cse abbreviation list cse style abbreviation standards cse acronym tanıtımı cse akademik kısaltma yazımı akademik metin abbreviations akademik yazımda abbreviation bilimsel kısaltma listesi bilimsel kısaltma şablonu bilimsel metin kısaltmaları bilimsel tablo kısaltması bilimsel yazıda kısaltma bilimsel yazım rehberi cse cse abbreviation rules cse acronym kullanımı cse acronym rules cse bilimsel terim kısaltma cse dergi adı kısaltma cse formatı kısaltma cse ile kısaltma örnekleri cse ile yazım kısaltmaları cse journal abbreviation cse kısaltma açıklama cse kısaltma kullanımı cse kısaltma kuralları cse kısaltma tanımlama cse metin içi kısaltma cse stilinde pcr yazımı cse stilinde yaygın kısaltmalar cse style abbreviation cse style grammar cse text editing cse writing abbreviation cse yazım kısaltmaları cse yazım örneği cse yazımında kısaltmalar dergi kısaltma yazımı dna cse kısaltma örneği kaynakça dergi kısaltmaları kaynakçadaki kısaltmalar kısaltma düzeni cse kısaltma kontrolü cse kısaltma nasıl yazılır cse kısaltma nedir cse kısaltma yazım kuralları kısaltmalar listesi cse metin içi kısaltma nasıl verilir tablo altı kısaltma açıklama tezde kısaltma listesi