Akademik Tezlerde Vancouver ve APA Karşılaştırması
Akademik yazımda kaynakça ve atıf sistemleri, hem etik şeffaflık hem de bilimsel iletişimin evrenselliği için temel taşlardan biridir. Tezler başta olmak üzere her türlü bilimsel metinde, kullanılan kaynağın doğru şekilde gösterilmesi; okuyucunun, hakemin ve editörün bilgiye kolayca erişmesini sağlar. Vancouver ve APA (American Psychological Association), dünyada en çok tercih edilen iki atıf biçimidir. Ancak bu iki sistem arasında gerek kaynakça düzeni gerekse metin içi gösterim bakımından ciddi farklar bulunur. Peki, akademik tez yazımında hangisini ne zaman, neden ve nasıl tercih etmeliyiz?
1. Vancouver ve APA: Kısa Tanım ve Kapsam
Vancouver Sistemi
-
Numaralandırmaya Dayalıdır. Metin içi atıf köşeli parantez içinde numara ile yapılır ([4]).
-
Kaynakça Sıralaması: Metinde geçtiği sıraya göre kaynaklar numaralı olarak dizilir.
-
Kullanım Alanı: Tıp, biyomedikal bilimler, mühendislik, bazı fen bilimleri.
APA Stili
-
Yazar-Yıl Temelli: Metin içinde (Yılmaz, 2022) şeklinde yazar soyadı ve yıl kullanılır.
-
Kaynakça Sıralaması: Kaynakça yazar soyadına göre alfabetik dizilir.
-
Kullanım Alanı: Psikoloji, sosyal bilimler, eğitim, işletme ve birçok sosyal alan.
2. Metin İçi Atıf Farkları
Vancouver
-
Her bilgi, bulgu veya alıntı köşeli parantezle numaralandırılır:
“…bulunmuştur [8].” -
Aynı kaynağa tekrar atıf yapılırsa aynı numara kullanılır.
APA
-
Bilgi veya alıntı sonunda, yazar soyadı ve yıl parantez içinde verilir:
“…bulunmuştur (Yılmaz, 2022).” -
Doğrudan alıntıda ayrıca sayfa numarası:
“… (Yılmaz, 2022, s. 35).”
3. Kaynakça Düzeni ve Yazım Farkları
Vancouver
-
Kaynaklar metinde geçtiği sıraya göre numaralandırılır.
-
Her kaynak tam şablonla, numarası başında olacak şekilde verilir.
-
Kitap, makale, e-kitap, web kaynağı, multimedya gibi türler için belirgin şablonlar vardır.
APA
-
Kaynaklar alfabetik sıraya göre dizilir.
-
Her kaynağın başında numara yoktur.
-
Yayın türüne göre detaylandırılmış şablonlar sunar.
4. Görsel, Tablo ve Eklerde Atıf
Vancouver
-
Tablo, şekil ve grafiklerin altında köşeli parantezle numara ([9]).
-
Görselin veya tablonun başlığı ve açıklaması altında kaynak numarası bulunur.
APA
-
Görsel veya tablonun altında yazar, yıl ve gerekirse sayfa belirtilir:
“Kaynak: Yılmaz, 2022, s. 55”
5. Elektronik ve Multimedya Kaynaklarda Farklar
-
Vancouver: Erişim tarihi ve URL mutlaka verilir; DOI eklenir.
-
APA: Erişim tarihi, link veya DOI standart olarak gösterilir; şablonunda “Erişim Adresi:” veya “Retrieved from” kullanılır.
6. Tezlerde Tercih Kriterleri
-
Üniversite veya enstitü yönergesi genellikle belirleyicidir.
-
Sağlık ve fen bilimleri genellikle Vancouver, sosyal ve eğitim bilimleri APA tercih eder.
-
Proje, makale, rapor veya dergi başvurularında ise yayın kurulu/dergi talimatı esas alınır.
7. Otomasyon ve Dijital Araçlarla Uyum
-
Zotero, EndNote, Mendeley gibi programlar, her iki formatta da otomatik kaynakça ve metin içi atıf üretir.
-
PDF, Word veya LaTeX’te kaynakça çıktısı alınırken, seçilen stilin ayarları dikkatle kontrol edilmeli.
-
Otomasyon kullanılsa bile, elle son kontrol şarttır.
8. Sık Karşılaşılan Hatalar ve Uygulama İpuçları
-
Yanlış atıf türü kullanmak (ör: tıp tezinde APA, psikoloji tezinde Vancouver).
-
Kaynakça sıralaması ve metin içi gösterimde karışıklık.
-
Elektronik kaynaklarda eksik erişim tarihi veya DOI.
-
Şablonların kopyala-yapıştırla bozulması.
Çözüm:
Her üniversitenin, enstitünün veya derginin yazım kılavuzu dikkatlice incelenmeli; otomasyon ve el kontrolü birlikte yapılmalıdır.
9. Avantajları ve Dezavantajları
| Vancouver | APA | |
|---|---|---|
| Okunabilirlik | Numara sistemiyle metin sade | Yazar-yıl ile metin bazen kalabalık |
| Kaynak Takibi | Kolay, hızlı, pratik | Alfabetik aramada avantajlı |
| Kullanım Alanı | Tıp, fen, mühendislik | Sosyal, beşeri, eğitim bilimleri |
| Görsel Atıfı | Numara [n] | Yazar, yıl, sayfa |
| Uluslararası Kabul | Yüksek | Yüksek |
Sonuç: Akademik Tezlerde Doğru Sistemi Seçmek
Vancouver ve APA, her biri kendi alanında büyük bir ciddiyet ve otorite ile kullanılan iki güçlü atıf sistemidir. Tez, makale veya bilimsel bir rapor hazırlarken; hem konunuzun alanı hem de kurumunuzun yazım kılavuzu doğrultusunda tercihinizi yapmalısınız.
Doğru sistemle hazırlanmış bir kaynakça, tezinizin uluslararası standartlarda kabul görmesini, etik ve bilimsel güvenliğinin artmasını sağlar.
Unutmayın, hangi sistemi kullanırsanız kullanın; kaynakça ve atıf doğruluğu, akademik emeğinizin temelidir!
Akademi Delisi, eğitim ve akademik destek alanında kapsamlı hizmetler sunan öncü bir platformdur. Öğrencilerin akademik başarılarına yön verirken, onları bilgiyle buluşturmayı ve potansiyellerini en üst düzeye çıkarmayı amaç edinmiş bir ekibiz. Sitemiz bünyesinde ödevlerden projelere, tezlerden makalelere kadar geniş bir yelpazede destek sağlıyoruz. Alanında uzman yazarlarımız, öğrencilere özgün içerikler sunarken, aynı zamanda onlara araştırma, analiz ve yazım konularında rehberlik ederek kendilerini geliştirmelerine yardımcı oluyor.
Akademik hayatın zorluklarıyla başa çıkmak artık daha kolay. Akademi Delisi olarak, öğrencilere sadece ödevlerinde değil, aynı zamanda araştırma projelerinde, tez çalışmalarında ve diğer akademik gereksinimlerinde de destek sağlıyoruz. Sunduğumuz kaliteli hizmetler sayesinde öğrenciler zamanlarını daha verimli bir şekilde kullanabilirler. Uzman ekibimiz, her bir öğrencinin ihtiyaçlarına özel çözümler üreterek, onların akademik hedeflerine ulaşmalarına katkı sağlar.
Gelişmiş kaynaklara erişimden akademik yazım kurallarına, araştırma yöntemlerinden kaynakça oluşturmaya kadar her aşamada öğrencilere destek sunan Akademi Delisi, eğitimde yeni bir perspektif sunuyor. Amacımız, öğrencilere sadece geçici çözümler değil, aynı zamanda uzun vadeli öğrenme ve başarıya giden yolda rehberlik etmektir.
apa bibliyografya apa citation style apa elektronik kaynak apa erişim tarihi apa kaynakça örneği apa kaynakça şablonu APA metin içi atıf apa otomatik kaynakça apa tablo atıfı apa tez kaynakça apa tıp bilimleri apa word kaynakça apa zotero kaynakça karşılaştırması tez yazımında apa tez yazımında vancouver tezde kaynakça düzeni tezde vancouver mı apa mı vancouver apa avantajları vancouver apa farkı vancouver apa karşılaştırma vancouver bibliyografya vancouver citation style vancouver endnote vancouver erişim tarihi vancouver kaynakça örneği vancouver kaynakça şablonu vancouver mendeley vancouver metin içi atıf vancouver multimedya atıf vancouver otomatik kaynakça vancouver sosyal bilimler vancouver tablo atıfı vancouver tez kaynakça